Auteur: Jan Wolkers
Titel: Turks Fruit
Plaats van uitgave: Amsterdam
Eerste uitgave: 1969
Uitgeverij: J.M. Meulenhoff
Inhoud:
Het verhaal begint als Erik (de hoofdpersoon) op bed ligt en terugdenkt aan zijn tijd met Olga. Erik ontmoet Olga als hij staat te liften. Ze krijgen een relatie, gaan samenwonen en trouwen uiteindelijk. Erik kijkt terug op de hoogtepunten uit hun relatie en vertelt over de verschillende gebeurtenissen uit Olga's leven. Olga’s vader is een wat tragikomische man die Erik wel aardig vindt. De vader van Olga is een zeer eenzame man. De moeder van Olga kan Erik niet uitstaan, ze is een vrouw die vreemdgaat, maar zich thuis voordoet als de goede, brave en perfecte echtgenote.
Erik vertelt veel over de erg heftige seksuele relatie die hij met Olga had en die heel belangrijk voor hem was. Ook over de vakantie op Ameland en de keren dat Olga voor hem model stond wijdt Erik uit. Langzaamaan wordt er naar een zekere ondergang in de relatie toegewerkt door de invloeden van Olga’s moeder . Als Olga tijdens een diner zit te flirten met een zakenrelatie van haar ouders, komt het keerpunt in hun relatie. Erik slaat Olga, waarna Olga hem verlaat en teruggaat naar haar moeder.
Nadat Olga hem heeft verlaten, heeft Erik veel kortstondige relaties met andere vrouwen, die hij altijd met Olga vergelijkt. volgens Erik kan niemand aan haar tippen. Erik verhuurt een kamer aan twee Amerikaanse meisjes, maar schopt ze er weer uit als hun vogels alles onder poepen. Olga trouwt twee keer en woont een aantal jaren in het buitenland. Ze reist veel en stuurt Erik kaartjes en brieven. De huwelijken van Olga lopen op niets uit. Soms komt Erik Olga in de stad tegen en praten ze wat met elkaar, maar hun gesprekken zijn niet meer als vroeger.
Olga krijgt last van erge hoofdpijnen en het blijkt dat ze een hersentumor heeft. Door de vele bestralingen verliest Olga haar haren en koopt Erik een pruik voor haar. Erik bezoekt Olga elke dag in het ziekenhuis en ziet haar langzaamaan aftakelen. Ze durft niets meer te eten behalve Turks fruit omdat ze denkt dat haar voortanden er uit zullen vallen als ze iets hards eet. Erik koopt op de markt Turks fruit voor haar. Olga sterft op een vroege voorjaarsavond en wordt met haar pruik op gecremeerd.
Compositie en tijdsverloop:
De tijdvolgorde is niet-chronologisch. De ik-figuur kijkt terug op de hoogtepunten van zijn relatie, die nu beëindigd is. Ook worden duidelijke beschrijvingen van zijn leven na de scheiding gegeven. De twee verhaallijnen lopen door elkaar heen.
De vertelde tijd is een paar jaar. Het boek heeft een gesloten einde.
Ruimte:
De ruimte waar het verhaal zich afspeelt is voornamelijk Amsterdam. De gebeurtenissen spelen zich voornamelijk af ik het atelier van Erik maar ook op Ameland, de vakantiebestemming van Olga en Erik, en in het huis van de ouders van Olga. Het atelier is wel een belangenruimte, zonder het atelier was Erik geen echte kunstenaar, Olga stond vaak model in het atelier. De rest van de ruimtes zijn vooral speelruimtes.
De wijze van vertellen:
Het verhaal is in het ik-perspectief geschreven, Jan Wolkers heeft dat perspectief gekozen zodat wij ons goed in Erik kunnen inleven.
Thema:
De belangrijkste thema’s in dit boek zijn liefde en dood. Ten eerste is liefde een belangrijk thema, omdat Erik een onvoorwaardelijke liefde voelt voor Olga. Ondanks het feit dat ze hem verlaten heeft en ondanks de ruzies die ze na de beëindiging van hun relatie hebben gehad, steunt Erik Olga wanneer ze in het ziekenhuis ligt. Hij blijft bij haar tot haar dood en probeert haar op alle mogelijke manieren te helpen.
Personages:
Erik
Erik, de hoofdpersoon, is een beeldhouwer en kunstenaar met weinig geld. Hij had een relatie met Olga en wanneer zij hem verlaat komt hij in een diep dal terecht. Erik is na het verbreken van de relatie met Olga een eenzaam persoon. Hij probeert zich door middel van seks met andere vrouwen beter te voelen, maar ook dat hielp niet. Hij heeft af en toe vreemde gedachten over seks en ook tijdens zijn relatie met Olga heeft hij een hoog libido. Het belangrijkste in dit verhaal is echter zijn liefde voor Olga. Ondanks het feit dat Olga hem verlaten heeft kiest hij ervoor om er voor Olga te zijn wanneer ze in het ziekenhuis ligt.
Olga
Olga is de vrouw en de grote liefde van Erik. Ze wordt omschreven als een droomvrouw met rode haren. De eerste jaren van haar huwelijk met Erik is ze dolgelukkig. Ze gedraagt zich vaak wat kinderlijk en kent veel angsten. Deze angsten worden verklaard door dingen die zijn gebeurd in haar jeugd. Haar moeder keurt haar relatie met Erik echter niet goed en probeert tussen hen in te komen. Op een gegeven moment verlaat Olga Erik. Olga trouwt nog twee keer maar beide huwelijken lopen stuk. Tijdens het verhaal maakt Olga een sterke persoonlijkheidswisseling door van een opgewekte, gelukkige vrouw naar een bittere, ongelukkige vrouw. Samen met haar karakter verandert ze ook haar uiterlijk. Aan het einde van het verhaal blijkt ze een hersentumor te hebben waardoor ze sterft.
Moeder Olga
De moeder van Olga heeft geen goede band met Erik. Ze is het er niet mee eens dat haar dochter met een kunstenaar trouwt en blijft zich tegen hun relatie verzetten. Ze probeert Olga dan ook te koppelen aan zakenrelaties, wat uiteindelijk ook lukt. De moeder van Olga zorgt voor de vader van Olga en gedraagt zich als een goede vrouw, terwijl ze eigenlijk constant vreemdgaat.
Vader Olga
De vader van Olga wordt omschreven als een vriendelijke oude man die steeds dezelfde grappen maakt. Hij weet dat zijn vrouw geregeld vreemdgaat, maar praat hier niet over. De vader van Olga is te dik en moet een suikervrij dieet hebben. Hier houdt hij zich echter niet aan, wat uiteindelijk zijn dood wordt. Erik heeft een goede relatie met de vader van Olga.
Titel:
Het laatste hoofdstuk van het boek gaat over de kanker van Olga. Hierin wordt verteld dat Olga op een gegeven moment dacht dat haar tanden los gingen zitten. Omdat ze bang was dat haar tanden uit zouden vallen durfde ze alleen nog maar Turks fruit te snoepen. Daarnaast wordt vaak gesuggereerd dat de titel ook een symbolische betekenis heeft. Zo staat het snoepgoed Turks fruit bekend als snoep dat verrotting aan de tanden veroorzaakt. De titel zou dan ook symbool staan voor de verrotting van de relatie tussen Erik en Olga. Daarnaast kan het staan voor Olga zelf. Olga was namelijk een bloedmooie vrouw, maar aan het einde van het verhaal is ze een doodziek wrak.
Motto:
Het motto van Turks Fruit is een citaat uit De Avonturen van Kuifje tussen twee heren. Het motto is een zinloze discussie tussen twee eenzame figuren die allebei voor hun gelijk gaan. Olga en de hoofdpersoon waren ook eenzame figuren die voor hun gelijk gingen.
Het motto is een overeenkomst met het tweede deel van het boek Want dan voeren Olga en de hoofdpersoon ook veel van zulke zinloze gesprekken.
“Rastapopoulos: Ik, naar? Ik ben de grootste naarling van
de hele wereld! Het is erg, maar toch écht waar!
Carreidas: O, nee, ik ben de grootste naarling van de wereld…
En ik ben trouwens veel rijker!
Rastapopoulos: Misschien, maar ik heb mijn drie broers en
mijn twee zusters geruïneerd en mijn ouders uitgezogen… Nou,
wat zegt u daarvan?
Carreidas: Dat is nog niks! Ik ben zo slecht geweest tegen
mijn oudtante, dat ze gestorven is van verdriet!
Rastapopoulos: Nu heb ik er genoeg van! Voorruit, geef
toe, dat ik slechter ben dan u!
Carreidas: Nooit! Hoort u dat? Ik sterf nog liever!
De Avonturen van Kuifje
VLUCHT 714”
Keuzeopdracht:
Maak jouw eigen website met JouwWeb