Auteur: Tessa de Loo
Titel: De Tweeling
Plaats van uitgave: Amsterdam/Antwerpen
Eerste uitgave: 1993
Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeiderspers

Inhoud:

De bejaarde Anna Grosalie zoekt toenadering tot de even oude Lotte Goudriaan in een kuuroord in Spa, in het Thermaal Instituut. Al snel blijkt dat Anna en Lotte tweelingzussen zijn, die in 1922 op zesjarige leeftijd van elkaar gescheiden werden. Ze vertellen allebei over hun verleden, waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat.

De tweeling is geboren in Keulen. Omdat hun moeder aan tbc overleden is, wonen ze bij hun vader en tante Kathe. Maar als vader ook aan tbc overlijdt, worden de zusjes van elkaar gescheiden. Lotte komt terecht bij een Nederlandse familie in het Gooi. Anna wordt meegenomen door haar opa naar een boerderij in het Teutoburgerwoud. Ze groeit op in een slecht milieu. De gezonde, sterke Anna wordt door haar pleeggezin als goedkope arbeidskracht gebruikt en wordt ook zo behandeld. Lotte is hieraan ontsnapt doordat ze een slechte gezondheid had. Anna wordt herhaaldelijk door haar oom en tante mishandeld.

Een jonge pastoor ontfermt zich over haar en zorgt ervoor dat ze door de kinderbescherming wordt opgevangen. Later wordt ze in een nonnenschool geplaatst.

Lotte heeft veel minder problemen: ze heeft het goed bij de Nederlandse familie. Ze kan naar hartelust zingen en geeft zelfs voorstellingen. Haar zorgeloze leventje wordt verstoord door de huwelijksproblemen van haar pleegouders. Daarnaast krijgt haar vader een ongeluk en wordt ernstig ziek.

In Duitsland is Hitler aan de macht gekomen. Anna ziet dat haar omgeving veranderd is. Bijna iedereen staat achter deze dictator die het Duitse volk zoveel beloftes doet. Ze is voorgoed van haar familie verlost als pastoor Jacobsmeyer ervoor zorgt dat ze de huishoudschool kan volgen in Keulen.

Als de oorlog uitbreekt, leert Anna de Oostenrijkse soldaat Martin Grosalie kennen, die ook zijn bedenkingen over Hitler en het Derde Rijk heeft. In Nederland wordt Lotte’s verloofde David opgepakt bij een razzia (hij is Joods): zij zal hem nooit weer terugzien. Lotte’s leven bestaat verder uit het luisteren naar illegale zenders, het lezen van verboden kranten en het smokkelen van vluchtelingen.

Anna renoveert samen met Poolse en Russische dwangarbeiders een vervallen kasteel in Pruisen. Ze trouwt met Martin. Hij houdt zijn mond over de verschrikkingen van de oorlog. Op verzoek van Martin vertrekt Anna naar Wenen. Vlak na hun laatste ontmoeting verneemt zij dat Martin dood is. Nadat ze van de inzinking hersteld is, gaat ze aan het werk als verpleegster.

Als de oorlog is afgelopen, ontmoeten de dames elkaar weer. Anna komt naar Nederland, maar nu wil Lotte geen contact hebben. Aan het einde van het verhaal overlijdt Anna tijdens het nemen van een bad in het kuuroord in Spa.
Compositie en tijdsverloop:
De tijd dat Lotte en Anna elkaar hun verhalen vertellen in Spa duurt veertien dagen en vindt plaats in 1991. De herinneringen en de verhalen zelf spelen zich af van 1916 tot en met 1991. De Tweede Wereldoorlog speelt een grote rol in de verhalen van Anna en Lotte. 
Het is een duidelijke chronologische opbouw, de verhalen in de verleden tijd gaan wel op volgorde en de dagen in Spa zelf gaan ook op volgorde. Toch zijn alle verhalen die ze vertellen over vroeger, flashbacks.
Ruimte:
De gebeurtenissen zijn vooral in en rondom Spa en in Keulen. 
Lotte’s ervaringen spelen zich grotendeels af in ‘’ Het Hollandhuis’’(het huis van haar pleegouders in het Gooi). Anna’s ervaringen spelen zich in wat meer plaatsen af, zoals Keulen, het platteland in Teutoburgerwoud, delen van Oostenrijk en andere delen van Duitsland. 
De wijze van vertellen:
Het boek is geschreven in het hij/zij perspectief. Anna en Lotte vertellen het verhaal niet zelf, maar er is een verborgen verteller die het verhaal vertelt. In dit boek vindt er een voortdurende wisseling van perspectief plaats. Het ene moment wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van Anna en op de volgende bladzijde kijk je weer mee over de schouder van Lotte. Door deze perspectiefwisselingen kom je steeds meer te weten over Anna en Lotte. De wisselingen maken het wel moeilijk om het boek goed te volgen. Je moet heel goed opletten bij wie het perspectief nou precies ligt, want het wisselt heel erg vaak. Door de manier van vertellen wordt het verhaal heel levendig en boeiend. De schrijfster voorkomt hiermee ook dat het verhaal langdradig wordt.
Thema:
Het thema is verzoening. De tweeling kan elkaar niet bereiken, en de dood van Anna maakt een verzoening van de twee zusters definitief onmogelijk. De schrijfster lijkt ook Nederland en Duitsland te zien als een tweeling die aan verzoening toe is.
Personages:

Lotte Goudriaan-Bamberg
Ene helft van de tweeling. Ze is opgegroeid in Nederland, getrouwd met een Joodse man (Ernst) en zeer wantrouwend tegenover Duitsers en hun excuses “dat ze het niet wisten”. Ze heeft tijdens de oorlog Joden helpen onderduiken.Ze is haar Joodse geliefde (David) verloren en wil geen sympathie voor ‘de andere kant’ voelen. Heeft buiten een paar nare omstandigheden een goed leven gehad, hoewel ze als kind nogal ziekelijk was. Lotte is niet erg ontwikkeld gedurende het verhaal. Ze weigert Anna’s realiteit te accepteren ten opzichte van haar eigen, tot Anna onverwachts sterft.

Anna Grosalie-Bamberg
Andere helft van de tweeling. Ze is opgegroeid in een boerendorp in Duitsland. Fysiek en geestelijk mishandeld, via een klooster en een opleiding tot huishoudster in dienst gekomen bij een adellijke familie. Weduwe van Martin, een nazi. Staat voor de diep droeve wanhoop en pijn van het Duitse volk. Probeert Lotte deze menselijke kant van het verhaal in te laten zien, maar die stuit op een muur van wrok en onbegrip. Anna sterft aan hartfalen. Anna ontwikkelt zich gedurende het verhaal. Ze begint als hardwerkend maar wereldvreemd boerenmeisje en slaat zich door het leven tot een vrouw die zowel het goed als alle slechts van de wereld gezien heeft, verloren heeft wat ze liefhad en ontworteld is, maar de wereld duidelijk kent. 

Oom Heinrich

Heinrich is een slap persoon. Hij houdt eigenlijk wel van Anna maar is zo stom geweest met Martha te trouwen en doet niets tegen diens gedrag tegenover Anna. Hij mishandelt Anna in een opwelling zo erg dat ze de rest van haar leven onvruchtbaar blijft.

Titel:

De titel spreekt voor zich; het hele boek gaat over de Duitse tweeling Anna en Lotte.

Motto:

Het boek heeft wel een motto en wel in het Duits in de vorm van een gedicht. Het gedicht luidt:
Die Welt ist weit,
die Welt ist schön,
wer weiss ob wir uns wiedersehen.
Met dit stukje tekst geeft Tessa de Loo gelijk een verklarende voorzet voor de rest van het boek. Het feit dat het gedicht in het Duits is geschreven, geeft de band met Duitsland aan. Dit klopt, want Duitsland is voor zowel Anna als voor Lotte hun geboorteland. En Anna woont nog steeds in Duitsland. Dan heeft die tekst ook nog een inhoud. Deze vertaling luidt: De wereld is uitgestrekt, de wereld is mooi, wie weet of we elkaar nog eens ontmoeten. Dit stukje vertelt dus dat twee mensen elkaar uit het oog hebben verloren en dat ze weten dat de kans klein is dat ze elkaar nog eens ontmoeten maar toch hopen ze op een weerzien. Dit weerzien komt er inderdaad na zo’n 60 jaar in België (Spa) in een kuuroord. Dit weerzien is de basis van het verhaal dat wordt verteld. 

Keuzeopdracht:
Maak voor een personage een ansichtkaart en schrijf iets aan dat personage (150 woorden).